Wybór formy zatrudnienia w Holandii może mieć istotne konsekwencje finansowe, prawne i organizacyjne. Dla wielu Polaków pracujących w Niderlandach dylemat ten sprowadza się do pytania: czy lepiej pracować na etacie, czy założyć działalność gospodarczą jako ZZP (Zelfstandige Zonder Personeel – samozatrudniony bez pracowników)? Aby udzielić rzetelnej odpowiedzi, należy porównać aspekty podatkowe, ubezpieczeniowe i emerytalne obu form zatrudnienia.
Opodatkowanie pracy na etacie i ZZP w Holandii
Holenderski system podatkowy jest jednym z bardziej skomplikowanych i jednocześnie jednych z bardziej obciążających w Europie Zachodniej. Podatki dochodowe są progresywne i mogą sięgać nawet 49,5%. Wysokie stawki rekompensowane są jednak przez liczne ulgi oraz wysoką jakość usług publicznych. Wybór formy zatrudnienia wpływa bezpośrednio na sposób naliczania i możliwość optymalizacji podatków.
Podatki dla pracownika w Holandii
Osoba zatrudniona na etacie w Holandii podlega systemowi podatkowemu opartemu na progresji. Pracodawca automatycznie potrąca zaliczki na podatek dochodowy i przesyła je do Belastingdienst. Pracownik może skorzystać z kilku ulg podatkowych, takich jak ogólna ulga podatkowa (algemene heffingskorting) oraz ulga z tytułu pracy (arbeidskorting).
Pracownicy nie mogą jednak rozliczać kosztów prowadzenia działalności, takich jak sprzęt komputerowy, odzież robocza czy dojazdy samochodem prywatnym, chyba że pracodawca wyrazi zgodę na ryczałtowe zwroty kosztów.
Podatki dla ZZP
Samozatrudnieni w Holandii rozliczają się samodzielnie i mogą korzystać z szeregu ulg podatkowych. Najważniejsze z nich to:
- zelfstandigenaftrek (ulga dla samozatrudnionych)
- startersaftrek (ulga dla rozpoczynających działalność)
- MKB-winstvrijstelling (zwolnienie z opodatkowania części zysku małych przedsiębiorstw)
Co ważne, ZZP-er może odliczyć od dochodu niemal wszystkie koszty prowadzenia działalności, w tym dojazdy, amortyzację sprzętu, koszty wynajmu biura czy szkolenia. Dzięki temu efektywna stawka podatku dochodowego dla ZZP może być znacznie niższa niż w przypadku pracownika etatowego.
Kilometrówki w rozliczeniu podatkowym
Kilometrówki to forma rozliczenia kosztów dojazdu do pracy lub klientów za pomocą ustalonej stawki za przejechany kilometr. W Holandii obowiązuje limit zwrotu za kilometry przejechane prywatnym pojazdem do celów zawodowych. Jest to sposób rekompensaty wydatków na paliwo, eksploatację i zużycie pojazdu.
Rozliczenie kilometrówek na etacie w Holandii
Pracownicy mogą otrzymać od pracodawcy zwrot kosztów dojazdu do pracy (reiskostenvergoeding), maksymalnie 0,21 euro za kilometr (stan na 2025 rok). Nie mogą jednak samodzielnie rozliczyć kilometrówki w zeznaniu podatkowym, jeśli nie ponoszą rzeczywistych kosztów bez rekompensaty.
Rozliczanie kilometrówki jako ZZP
Samozatrudnieni mogą odliczać koszty przejazdów samochodem prywatnym do celów służbowych. Mają dwie opcje: stosować stawkę ryczałtową 0,23 euro za kilometr lub wprowadzić pojazd do środków trwałych firmy i rozliczać rzeczywiste koszty paliwa, utrzymania oraz amortyzacji.
Ubezpieczenie zdrowotne w Holandii
Holenderski system opieki zdrowotnej opiera się na obowiązkowym podstawowym ubezpieczeniu zdrowotnym (basisverzekering), które musi posiadać każda osoba mieszkająca lub pracująca w Holandii. System jest częściowo regulowany przez państwo, a świadczenia zdrowotne są świadczone przez prywatnych ubezpieczycieli. Ubezpieczenie pokrywa podstawowy pakiet usług medycznych, a dodatkowe świadczenia można dokupić w formie polis dobrowolnych.
Ubezpieczenie zdrowotne pracownika w Holandii
Każdy pracownik w Holandii jest zobowiązany do posiadania podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego (basisverzekering). Składka jest opłacana częściowo przez pracodawcę w ramach tzw. premii z tytułu zatrudnienia oraz bezpośrednio przez pracownika. Ubezpieczyciel nie może odmówić przyjęcia nikogo na podstawowe ubezpieczenie.
Ubezpieczenie zdrowotne dla ZZP
ZZP-er musi sam zawrzeć umowę z ubezpieczycielem zdrowotnym i opłaca całość składki z własnej kieszeni. Oprócz tego płaci tzw. inkomensafhankelijke bijdrage, czyli dodatkowy podatek zdrowotny liczony procentowo od dochodu.
Składki emerytalne i system ubezpieczeń społecznych w Holandii
Holenderski system emerytalny składa się z trzech filarów: państwowej emerytury AOW (Algemene Ouderdomswet), pracowniczych funduszy emerytalnych oraz prywatnych oszczędności. System ten zakłada, że każdy obywatel, który legalnie mieszka w Holandii przez co najmniej 50 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, ma prawo do podstawowej emerytury państwowej. Emerytura ta jest niezależna od wysokości wcześniejszych zarobków. Dodatkowo, wiele osób objętych jest pracowniczymi funduszami emerytalnymi, a samozatrudnieni muszą samodzielnie zadbać o swoje zabezpieczenie na starość.
Czy w Holandii istnieje ZUS?
Holandia nie posiada instytucji identycznej z polskim ZUS-em. System zabezpieczenia społecznego składa się z kilku niezależnych filarów, takich jak AOW (państwowa emerytura), emerytury pracownicze i dobrowolne oszczędności.
Składki emerytalne pracownika w Holandii
Pracownik etatowy automatycznie odprowadza składki na państwową emeryturę AOW, rentę i ubezpieczenie od bezrobocia. Czasem pracodawca oferuje dodatkowe emerytury pracownicze (pensioenregeling), które są atrakcyjnym bonusem.
Jak na emeryturę odkłada ZZP w Holandii?
ZZP-er nie odprowadza składek automatycznie. Musi sam zadbać o swoje zabezpieczenie na starość. Może dobrowolnie opłacać prywatne fundusze emerytalne lub oszczędzać indywidualnie. Składki na AOW są potrącane w ramach ogólnego opodatkowania dochodu.
Czy bardziej opłaca się praca na etacie w Holandii, czy jako ZZP?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Praca na etacie daje stabilność, ochronę socjalną i automatyczne rozliczenia. Jest korzystna dla osób, które nie chcą angażować się w samodzielne prowadzenie księgowości czy negocjowanie kontraktów.
ZZP daje większe możliwości zarobkowe i szerszy wachlarz ulg podatkowych, ale wymaga samodyscypliny, znajomości przepisów i świadomego planowania finansowego, w tym zabezpieczenia emerytalnego.
Pod względem podatkowym i możliwości optymalizacji kosztów, ZZP często wychodzi korzystniej. Jednak osoby bez dużego dochodu lub gotowości do samodzielnego zarządzania firmą mogą lepiej odnaleźć się na etacie. Ostateczna decyzja powinna zależeć od osobistej sytuacji finansowej, preferencji życiowych i skłonności do ryzyka.
Dowiedz się więcej o ZZP w Holandii
